Γράφει ο Βασίλης Σταρακάς, παλαίμαχος ποδοσφαιριστής του Παναιτωλικού.
Η ποδοσφαιρική σεζόν 1954 – 55 ήταν η δεύτερη συνεχόμενη που η ΕΠΟ αποφάσισε ότι για το πρωτάθλημα Ελλάδος δεν θα αγωνίζονταν μόνο οι πρωταθλήτριες ομάδες των ΕΠΣ του κέντρου, όπως ίσχυε μέχρι τη σεζόν 1952 – 53, αλλά θα έπαιρναν μέρος και δύο επαρχιακές ομάδες.
Δημιούργησε λοιπόν η ΕΠΟ δύο επαρχιακούς ομίλους, τον Νότιο και τον Βόρειο. Ο Παναιτωλικός ήταν στο Νότιο όμιλο που γεωγραφικά απλώνονταν από την Αιτωλοακαρνανία μέχρι τη νοτιοδυτική Ελλάδα – Αχαΐα, Αιγιαλεία, Ηλεία, Μεσσηνία καθώς και σε ένα ακόμη τμήμα της στερεάς Ελλάδας, την Εύβοια και την Κορινθία.
Ένας μαραθώνιος προκριματικών αγώνων με πολλές και κοπιαστικές μετακινήσεις για την ομάδα μας, ξεκίνησε τις αρχές Οκτώβρη του 1954 και τελείωσε στα μέσα του Φεβρουαρίου του 1955, και όπως είδαμε στο προηγούμενο μέρος, ο Παναιτωλικός ανακηρύχθηκε άξιος πρωταθλητής Νοτίου ομίλου.
Η φάση αυτή των προκριματικών αγώνων ήταν πολύ εξαντλητική για τον Παναιτωλικό, αν αναλογιστούμε ότι μετά από κάθε εκτός έδρας αγώνα η ομάδα επέστρεφε αυθημερόν στο Αγρίνιο, όχι μόνο λόγω του κόστους διανυκτέρευσης, αλλά και λόγω του ότι όλοι οι ποδοσφαιριστές ήταν εργαζόμενοι.
Η κάθε εκτός έδρας αποστολή αναχωρούσε πολύ πρωί λοιπόν, καθώς είχε να αντιμετωπίσει ένα κακό οδικό δίκτυο μέχρι το φέρρυ μποτ, και στη συνέχεια ένα ταρακούνημα μιας ώρας στα σαπιοκάραβα «παντόφλες» μέχρι να αποβιβαστεί στο Ρίο. Στη συνέχεια καινούρια ταλαιπωρία να διασχίσει τους καρόδρομους της εποχής με τα πράσινα λεωφορεία, τα οποία οι εισπράκτορες τα απολύμαναν με πετρέλαιο και όταν έφταναν στον προορισμό τους οι περισσότεροι παίκτες ήταν ζαλισμένοι από τη ναυτία. (Οι αντίπαλοι του Παναιτωλικού υποβάλλονταν σε αυτή την ταλαιπωρία από το Ρίο έως το Αγρίνιο και αντίστροφα μόνο μια φορά, ενώ για τον Παναιτωλικό ήταν μόνιμη για όλους τους εκτός έδρας αγώνες. Ένα πλεονέκτημα επίσης των αντιπάλων του Παναιτωλικού ήταν πως οι έδρες τους ήταν σε κοντινή απόσταση μεταξύ τους).
Παρά την καταπόνηση όμως, σε κάθε εμφάνιση, ο Παναιτωλικός τη σεζόν αυτή, εντός η εκτός έδρας, συγκέντρωνε τον θαυμασμό των φιλάθλων με το πλούσιο ταλέντο των ποδοσφαιριστών του και το άρτιο σύνολο που διέθετε. Αμέσως με την άνοδό του στην κορυφαία κατηγορία η πόλη μας απέκτησε και δεύτερη ταυτότητα. Εκτός της πρώτης, ως η Καπνούπολη με τα εκλεκτά καπνά ποικιλίας «Τσεμπέλι», το Αγρίνιο έγινε γνωστό απ’ άκρη σε άκρη της Ελλάδας και με τη δεύτερη ταυτότητα, της πατρίδας του Παναιτωλικού.
Εδώ ξαναθυμίζω ότι η σεζόν αυτή, 1954 – 55, ήταν η δεύτερη συνεχόμενη που ο Παναιτωλικός επιβεβαίωνε την κυριαρχία του στον Νότιο όμιλο, χωρίς όμως να πανηγυρίσει την προηγούμενη χρονιά τον τίτλο, παρ’ ότι ήταν το απόλυτο φαβορί, πραξικοπηματικά η ΕΠΣ Πατρών, χωρίς να έχει τελειώσει το πρωτάθλημα, είχε ανακηρύξει πρωταθλήτρια την Παναχαϊκή με αποτέλεσμα αυτή να συμμετάσχει στο πρώτο πανελλήνιο πρωτάθλημα. (Λεπτομέρειες στα προηγούμενα μέρη).
Οι έξι λοιπόν κορυφαίες ομάδες που πήραν μέρος στο Πανελλήνιο 1954 – 55 ήταν: Από την ΕΠΣ Αθηνών, η οποία αριθμούσε πολλές και ισχυρές ομάδες ο Πρωταθλητής Παναθηναϊκός και ο δευτεραθλητής Απόλλων Αθηνών (Ο Απόλλων άφησε πίσω του την ΑΕΚ εκείνη τη σεζόν). Από την ΕΠΣ Πειραιά ο Ολυμπιακός. Από την ΕΠΣ Μακεδονίας ο ΠΑΟΚ. Την εξάδα συμπλήρωναν οπό το Νότιο όμιλο ο Παναιτωλικός και από τον Βόρειο ο Ολυμπιακός Βόλου. Το σύστημα βαθμολογίας έδινε 3 βαθμούς για νίκη, 2 για ισοπαλία και 1 για ήττα.
Από αριστερά: Γεντέκης (γενικός αρχηγός), Καραπατής (προπονητής), Σταρακάς (Βοηθός προπονητή), Ζαπαντιώτης, Στεφανίδης, Θεοδώρου, Νταραντούμης, Καρτσακλής, Καλφούτζος (φυσικοθεραπευτής).
Την πρώτη αγωνιστική, 20-2-55, ο Παναιτωλικός αντιμετώπισε εντός έδρας τον Ολυμπιακό Βόλου. Σε αυτή την πρεμιέρα στα μεγάλα σαλόνια του Ελληνικού ποδοσφαίρου, οι φίλαθλοι της πόλης και της ευρύτερης περιοχής ετοίμασαν μια αποθεωτική υποδοχή στους παίκτες μας. Τα 7000 εισιτήρια είχαν εξαντληθεί νωρίς νωρίς – τα 2/3 των θεατών είδαν τον αγώνα όρθιοι, όπως και στους επόμενους αγώνες, καθώς υπήρχε μόνο μια μικρή κερκίδα. Οι πόρτες με διαταγή της αστυνομίας έμειναν ανοικτές κατά τη διάρκεια του αγώνα για την ασφάλεια των φιλάθλων. Μια ολόκληρη πόλη ήταν κοντά στην ομάδα. Τεράστια η προσέλευση των θεατών σε όλους τους αγώνες εάν λάβουμε υπ’ όψη τον τότε μικρό αριθμό κατοίκων του Αγρινίου. Σε όλους τους αγώνες το γήπεδο πάλλονταν από τις ζητωκραυγές και το συνεχόμενο πρώτο σύνθημα των φιλάθλων μας «Ελιά – καπνός – Παναιτωλικός».
Ερχόμαστε τώρα στον αγώνα. Μια κανονιά του Βασίλη Ρόκου στο 13’ του πρώτου ημιχρόνου ανοίγει το σκορ και το γήπεδο σείεται συθέμελα. Στο 76 με ένα σουτ του γκολτζή Βασίλη Σταματιάδη με το ψευδώνυμο «ποδάρας» – λόγω του μεγάλου ύψους των ποδιών του – ο Παναιτωλικός διπλασιάζει τα τέρματά του. Παρά λίγο εκατοντάδες θεατές όρθιων να μπουν στον αγωνιστικό χώρο, αφού όπως ήταν γαντζωμένοι στα συρματοπλέγματα από τους πανηγυρισμούς, αυτά υποχώρησαν σε κάποια σημεία. Ο Βολιώτες μείωσαν στο 83.
Ο δεύτερος αγώνας ήταν με τον Απόλλωνα εκτός. Βαριά ήττα με 6 – 1 για τον Παναιτωλικό από την «Ελαφρά Ταξιαρχία» των διεθνών Ταουξή – Δερμάτη – Καμάρα – Σεραφείδη – Παπάζογλου – Δαράκη. Ήταν η χειρότερή μας εμφάνιση στην Αθήνα. Το γκολ της «τιμής» σημείωσε ο Λάμπρος Ζαρκαβέλης.
Ροδίνη Ρόδου: Από αριστερά: Καρποδίνης (προπονητής), Καμποσιώρας Γιάννης, Γκίκας, Καλύβας, Τεμεκονίδης, Γιαννόπουλος, Νικολάου, Σταρακάς, Ξηροτσόπανος (σύμβουλος), Παπαποστόλου, Μπάθας Δ., Παπαδόπουλος (Γάλλος), Ζαρκαβέλης, Αθανασόπουλος (σύμβουλος).
Ο αγώνας για τον οποίο οι φίλαθλοί μας ένιωσαν ιδιαίτερη υπερηφάνεια για την ομάδα, ήταν την τρίτη αγωνιστική στον εντός έδρας αγώνα με τον Ολυμπιακό Πειραιώς. Την εποχή αυτή οι περισσότεροι παίκτες των Πειραιωτών ήταν μέλη της εθνικής ομάδας. Από τη σεζόν 1953 – 54 μέχρι και την 1958 – 59 ο Ολυμπιακός μονοπώλησε το πρωτάθλημα Ελλάδος με έξι συνεχόμενες κατακτήσεις, από τις οποίες τις τέσσερις σημείωσε και το νταμπλ, κατακτώντας και το Κύπελλο. Ήταν ένα ρεκόρ που κράτησε πολλά χρόνια. Τη δεκαετία αυτή οι φανατικοί του φίλαθλοι του έδωσαν το προσωνύμιο «Θρύλος».
Παρακάτω κάποιοι από τους παίκτες του Ολυμπιακού εκείνης της δεκαετίας: Καραπατής – Θεοδωρίδης (τερματοφύλακες) – Μουράτης – Κοτρίδης – Κίνλεϋ (Σούλης) – Ρωσίδης – Δρόσος – Πολυχρονίου – Μπέμπης – Δαρίβας, καθώς και οι νεότεροι Στεφανάκοος – Μουστακλής – Υφαντής – Παπάζογλου – Ποσειδών. (Τη σαιζόν 1957 -58 μέλος του Ολυμπιακού υπήρξε και ο Βασίλης Μήτσου, λεπτομέρειες αργότερα στη βιογραφία του).
Ο αγώνας λοιπόν με τον Ολυμπιακό έγινε στις 27/3/1955. Στο γήπεδο «δεν έπεφτε καρφίτσα». Πάρα πολλοί και οι επισκέπτες από τις γειτονικές πόλεις. Στο 27 ο Παπαδόπουλος (Γάλλος) με ένα άριστα τεχνικό χτύπημα φάουλ έξω από την περιοχή ανοίγει το σκορ. Ο Καραπατής, βασικός τερματοφύλακας τότε και της Εθνικής, έμεινε άναυδος. Σεισμός πολλών ρίχτερ στο γήπεδο.
Εδώ κάνω μια μικρή διακοπή και γυρίζω το χρόνο πίσω ακριβώς 30 χρόνια για να περιγράψω μια συγκινητική συνάντηση δύο σπουδαίων ποδοσφαιριστών όταν ο Κώστας Καραπατής ήρθε προπονητής στον Παναιτωλικό τη σαιζόν 1992 – 93 στη Β’ Εθνική, σε αντικατάσταση του Βαγγέλη Κότσαλου που αποχώρησε τις πρώτες αγωνιστικές. Τότε, εγώ και ο Διονύσης Τσάμης, παραμείναμε στο πόστο των βοηθών προπονητή. Την πρώτη του προπόνηση, ο Καραπατής την πραγματοποίησε παρουσία του Παπαδόπουλου (Γάλλου), ο οποίος τον υποδέχτηκε, καθώς διατηρούσαν φιλία από την τρίμηνη ενσωμάτωση του Γάλλου στον Ολυμπιακό, μετά το τέλος της σεζόν 1953 – 54. Παρόντες ήμασταν βέβαια και εμείς, οι δύο βοηθοί του, όπως και ο παλαίμαχος τερματοφύλακάς μας Θεόφιλος Ντόκας, για τον οποίο ο Καραπατής έτρεφε ιδιαίτερη συμπάθεια, κυρίως για το εκπληκτικό του – όπως μας είπε – ρεφλέξ.
Από αριστερά όρθιοι: Βασίλης Κοσκινάς (προπονητής), Παπαδόπουλος (Γάλλος), Ντόκας, Μήτσου, Δρόσος, Ζαρκαβέλης, Παπαϊωάννου (Δήμαρχος Αγρινίου), Σταρακάς, Σταυρόπουλος (βουλευτής), Καραθανάσης (Πρόεδρος), Σταυρόπουλος (δημοσιογράφος).
Καθήμενοι από αριστερά: Κουτσογιάννης, Γιαννόπουλος, Τεμεκονίδης, Μπαρχαμπάς.
Ο κυρ Κώστας έκανε αναπαράσταση του γκολ – φάουλ που δέχθηκε στο Αγρίνιο τις 27/3/55 γιατί ήταν ένα γκολ από τα περίεργα – όπως είπε – που δέχθηκε στην πλούσια καριέρα του και τον απασχόλησε πάρα πολύ παρ’ ότι – όπως σημείωσε – δεν καταλόγισε καμμιά ευθύνη στον εαυτό του. Μάλιστα – συνέχισε – επειδή ήξερε ότι ο Γάλλος ήταν μεγάλος φαουλίστας είχα βάλει και πέμπτο παίκτη, τον κοντό Δρόσο στο τείχος, έξω από την κάθετη δοκό, έτσι για μεγαλύτερη σιγουριά. Μετά το κτύπημα του Γάλλου, η μπάλα πήρε τέτοια τροχιά από το φάλτσο που ο Γάλλος είχε βάλει, πέρασε πάνω από το Δρόσο και ενώ περίμενα να πάει άουτ μου ξετίναξε τα δίχτυα. Ήταν από τις ελάχιστες φορές που με εξέπληξε η τεχνική του αντιπάλου, και παρ’ όλη τη λύπη μου που δέχθηκα γκολ, τον συγχάρηκα. Συγκινητική η στιγμή συνάντησης δύο θρύλων του ποδοσφαίρου. Αντάλλαξαν πολλές φιλοφρονήσεις: Κέρβερο αποκαλούσε ο ένας, σπεσιαλίστα και μαέστρο ο άλλος.
Η συνέχεια τώρα του αγώνα έχει ως εξής: Μετά το γκολ – φάουλ του Γάλλου ο Παναιτωλικός άντεξε τις λυσσαλέες επιθέσεις του Ολυμπιακού μόνον για 10’, καθώς ο Μουράτης ισοφάρισε με πέναλτι στο 37’, διαμορφώνοντας το σκορ πρώτου ημιχρόνου. Στο δεύτερο ημίχρονο μια βολίδα του Βασίλη Ρόκου στο 57’ εκτόξευσε στα ουράνια τους φιλάθλους μας. Με τη σέντρα όμως ξεκίνησε ένα μονότερμα στα καρέ του Παναιτωλικού. Μετά από 5 λεπτά, στο 62’, ο Ολυμπιακός ισοφάρισε με τον Κανσό. Η αναπόφευκτη ανατροπή ολοκληρώθηκε στο 78’ από τον Κοκκινάκη.
Ο τέταρτος αγώνας ήταν με τον Παναθηναϊκό στη «Λεωφόρο». Αντικειμενικά το βαθμό της ήττας περιμέναμε από τον αγώνα με τους «πράσινους», οι οποίοι είχαν στην σύνθεσή τους αρκετούς διεθνείς όπως οι: Απέργης (Τερματοφύλακας), Νεμπίδης, Λινοξυλάκης, Θεοφάνης, Παπαντωνίου, Πανάκης, Σοφιανός, Πετρόπουλος. Φυσιολογική λοιπόν η ήττα με 4 – 0 αλλά με αξιοπρεπή εμφάνιση.
Την δεκαετία του 1950 που κυριαρχούσε ο Ολυμπιακός, μόνο ο ΠΑΟ τον ανταγωνίζονταν. Αυτές οι δύο ομάδες παραμένουν και σήμερα οι κορυφαίες της Ελλάδας τόσο σε συγκομιδή τίτλων και διακρίσεων όσο και σε μαζικότητα και πλήθος φιλάθλων που τις ακολουθούν. Οι μεταξύ τους αγώνες ανέκαθεν προκαλούσαν το ενδιαφέρον των φιλάθλων όλων των ομάδων και έχουν πάρει δε και την ονομασία «ντέρμπι των αιωνίων αντιπάλων». Όπως είναι γνωστό εκείνα τα χρόνια δεν υπήρχε αυτή η βίαιη αντιπαλότητα που υπάρχει τα τελευταία χρόνια.
Για τον ΠΑΟ τώρα, η δεκαετία του 1960, παρ’ ότι οι ομάδες αυξήθηκαν μετά το 1957 σε 16, υπήρξε η πιο παραγωγική σε τίτλους: 1960 – 61 – 62 – 64 – 65 – 69 – 70. Βέβαια τη δεκαετία αυτή ο ΠΑΟ διέθετε μια φουρνιά πολύ ταλαντούχων ποδοσφαιριστών που αντικατέστησαν κάποιους από τους παλιούς, όπως οι: Βουτσαράς (τερματοφύλακας), Πιτυχούτης, Παπαεμανουήλ, Δομάζος, Φυλακούρης, Καμάρας, Τουμπέλης, Λουκανίδης, Οικονομόπουλος, Σούρπης, Παπουλίδης, Αντωνιάδης, Γονιός, Ελευθεράκης.
Να σημειωθεί πως από το 1967 η δικτατορία πρόσθεσε στο Ελληνικό πρωτάθλημα Α’ Εθνικής και την πρωταθλήτρια Κύπρου της προηγούμενης σεζόν. Ο Παναθηναϊκός επίσης είναι η πιο επιτυχημένη Ελληνική ομάδα σε Ευρωπαϊκές διοργανώσεις, αφού μεταξύ των άλλων έπαιξε και στον τελικό κυπέλλου πρωταθλητριών ομάδων Ευρώπης του 1971 – σημερινό τσάμπιονς λιγκ – με την ομάδα του Άγιαξ και στη συνέχεια στον τελικό διηπειρωτικού κυπέλλου με τη Νασιονάλ Ουρουγουάης. (Στο παρόν 8ο μέρος γίνεται αναφορά μόνο στις ομάδες που συμμετείχαν στο Πανελλήνιο πρωτάθλημα 1954 – 55).
Πάμε τώρα στα δικά μας. Στον τελευταίο αγώνα του πρώτου γύρου χάσαμε στο Αγρίνιο από τον ΠΑΟΚ με 2 – 0. Η μεγάλη φίρμα του ΠΑΟΚ είχε το όνομα Λάμπης Κουιρουκίδης. Σέντερ φορ τροφοδότης η θέση του, σύμφωνα με τα συστήματα της εποχής, παίκτης υψηλού επιπέδου θαυμάζονταν από όλους τους Έλληνες φιλάθλους.
Στον δεύτερο γύρο δυστυχώς είχαμε μόνο ήττες και μάλιστα κάποιες πολύ πικρές. Στον Βόλο χάσαμε 2 – 0, από τον Ολυμπιακό Πειραιώς 6 – 0, από τον ΠΑΟΚ 7 – 1 (Το μοναδικό μας γκολ ο Βασίλης Μήτσου) και από τον ΠΑΟ με 2 – 0. Άφησα τελευταίο τον αγώνα με τον Απόλλωνα Αθηνών, στο Αγρίνιο – όπου είχαμε τον πρώτο μηδενισμό της ομάδας μας (ακολούθησαν στην πορεία άλλοι τέσσερις που θα τους βρούμε παρακάτω).
Σε ένα κατάμεστο από φιλάθλους γήπεδο, ο Απόλλων προηγούταν μέχρι το 79’ με 3 – 0. Στο λεπτό αυτό, ο αμυντικός μας Βασίλης Ακριτίδης, μετά την ακύρωση κανονικού γκολ του Παπαδόπουλου, έχασε την ψυχραιμία του και χτύπησε τον διαιτητή με «ψαλιδάκι» στην πλάτη. Επικράτησε κομφούζιο στο γήπεδο, οι αστυνομικοί κυνηγούσαν τον Ακριτίδη ο οποίος ανέβηκε στον μανδρότοιχο του γηπέδου, πήδηξε έξω και εξαφανίστηκε. Ο αγώνας φυσικά διακόπηκε, αφού ο διαιτητής μεταφέρθηκε με φορείο στα αποδυτήρια.
Πρωταθλητής της σεζόν αυτής αναδείχθηκε ο Ολυμπιακός Πειραιώς. Παναιτωλικός και Βόλος ισοβάθμησαν στην τελευταία θέση με 11 βαθμούς αφού και ο Βόλος είχε μείον ένα βαθμό από μηδενισμό. Ντεμπούτο τη σεζόν αυτή με την ομάδα μας, έκαναν από μια εμφάνιση, οι νεαροί Κώστας Καμποσιώρας και Βασίλης Τσούτσος.
Αν με δύο λόγια κρίνουμε την άσχημη πορεία του Παναιτωλικού σε αυτό το πρωτάθλημα, θα δούμε κατ’ αρχήν ότι όλες οι επαρχιακές ομάδες καταλάμβαναν τις τελευταίες θέσεις. Παίρνοντας σαν παράδειγμα τον Παναιτωλικό, βλέπουμε ότι 5-6 βασικά στελέχη του εργάζονταν όλες τις μέρες της εβδομάδας στη μηχανική καλλιέργεια, πάντα εκτός Αγρινίου, ως οδηγοί βαρέων μηχανημάτων, μια πολύ κουραστική δουλειά. Άλλοι, χωρίς ιδιαίτερες γραμματικές γνώσεις, δούλευαν στις καπναποθήκες, οικοδόμοι ή αγρότες, καθώς ήταν τα πρώτα χρόνια μετά την κατοχή και τον εμφύλιο, και ρίχτηκαν νωρίς στη βιοπάλη, έχοντας οικογενειακές υποχρεώσεις.
Οι ποδοσφαιριστές των μεγάλων συλλόγων του κέντρου, ήταν μια χαρά τακτοποιημένοι στο Λιμενικό – ΟΤΕ – ΔΕΗ, κυριολεκτικά αργόμισθοι, που πήγαιναν στις υπηρεσίες τους μόνο κάθε 30 του μηνός για να εισπράξουν το μισθό τους. Ο Παναιτωλικός έκανε 3 προπονήσεις την εβδομάδα, και ο κάθε ποδοσφαιριστής συμμετείχε όποτε είχε ευκαιρία. Οι παίκτες του κέντρου, αποκαταστημένοι επαγγελματικά, με τα δώρα, τα έξτρα πριμ και τα οδοιπορικά τους, ήταν στην ουσία επαγγελματίες ποδοσφαιριστές με απρόσκοπτη καθημερινή παρουσία στο γήπεδο. Όπως μας έλεγε και ο «σοφός» προπονητής μας του Παναιτωλικού Σωτήρης Καρποδίνης «Το ταλέντο, χωρίς σκληρή δουλειά, επιμονή θυσίες, σιγά – σιγά χάνει την λάμψη του, καθώς η συστηματική προπόνηση είναι η μισή νίκη του επόμενου αγώνα».
Συνεχίζεται….
Υ.γ. Όλες οι φωτογραφίες είναι από το αρχείο Βασίλη Σταρακά.
Διαβάστε το 1ο μέρος ΕΔΩ.
Διαβάστε το 2ο μέρος ΕΔΩ.
Διαβάστε το 3ο μέρος ΕΔΩ.
Διαβάστε το 4ο μέρος ΕΔΩ.
Διαβάστε το 5ο μέρος ΕΔΩ.
Διαβάστε το 6ο μέρος ΕΔΩ.
Διαβάστε το 7ο μέρος ΕΔΩ.
Διαβάστε το 9ο μέρος ΕΔΩ.
Διαβάστε το 10ο μέρος ΕΔΩ.
Διαβάστε το 11ο μέρος ΕΔΩ.
Διαβάστε το 12ο μέρος ΕΔΩ.
Διαβάστε το 13ο μέρος ΕΔΩ.
Διαβάστε το 14ο μέρος ΕΔΩ.
