Από τον Βασίλη Σταρακά, παλαίμαχο ποδοσφαιριστή του Παναιτωλικού.

Το 2^ο μέρος «Η ιστορία του Παναιτωλικού» (διαβάστε το ΕΔΩ) έκλεινε με μια σειρά αναμνήσεων του παλαίμαχου ποδοσφαιριστή μας Σπύρου Χ. Καρακίτσου – 1920-2018 – ο οποίος αναφέρονταν στη δραστηριότητα του συλλόγου μας κατά την προπολεμική περίοδο. (Η αδελφή του Κυρ’ Σπύρου ήταν η σύζυγος του υπουργού Γεωργίου Σταμάτη, ονόματι Βασιλική – Κοκό – ).

Τα παρακάτω λόγια που με τόση συναισθηματική φόρτιση μου διηγήθηκε αρκετές φορές είναι συνέχεια των πλούσιων αναμνήσεων του Κυρ’ Σπύρου από τον σύλλογό μας και αφορούν τα χρόνια της κατοχής αλλά και τα πρώτα της απελευθέρωσης αφού ο κυρ’ Σπύρος αποτελούσε ένα βασικό στέλεχος της ποδοσφαιρικής μας ομάδας αυτές τις περιόδους. «Η ιστορία του Παναιτωλικού» μου έλεγε, «έχει μεγάλο βάθος, έχει τεράστια κοινωνική προσφορά και δράση, δεν είναι μόνο «ξερά» αποτελέσματα από τους νικηφόρους η μη ποδοσφαιρικούς αγώνες στη μακρόχρονη ιστορία του».

Από φωτογραφικό αρχείο Βασίλη Σταρακά

«Για να αποτυπώσει κανείς την ιδιαίτερη ιστορία του Παναιτωλικού πρέπει να κάνει και μια ιστορική αναδρομή ανάμεσα στο ποδόσφαιρο και την πολιτική, για να θυμίσει ονόματα, γιατί η ποδοσφαιρική μας ομάδα κουβαλούσε βαρύ πολιτικό και κοινωνικό φορτίο κάτι που οι παλιοί φίλαθλοί μας το γνωρίζουν».

Εδώ ο Κυρ’ Σπύρος γίνεται πιο συγκεκριμένος: « Όταν ήρθε η «Μαύρη κατοχή» στα τέλη του 1940, χιλιάδες Ελληνόπουλα – όπως έχω ξαναπεί – που δεν είχαν την ηλικία να στρατευθούν δήλωσαν παρόντες στο κάλεσμα της πατρίδας για λευτεριά και πήρανε το δρόμο για το «βουνό». Μια άλλη μικρή μειοψηφία νεολαίων τους πήραν οι μπαμπάδες τους αφού πρώτα «βούτηξαν» το χρυσό της χώρας και όλοι μαζί έκαναν αντίσταση από τα «χαρακώματα» των χλιδάτων καμπαρέ του Καϊρου και του Λονδίνου, ασφαλείς προορισμοί την εποχή αυτή».

«Ένα άλλο τμήμα Ελλήνων «πατριωτών» που δεν είχε την ίδια οικονομική δυνατότητα με τους προηγούμενους, έμεινε εδώ στην Ελλάδα, φόρεσε τη Γερμανική στολή, ορκίστηκε στον αγκυλωτό σταυρό και θησαύρισε από την κερδοσκοπία την αισχροκέρδεια και τον μαυραγοριτισμό, εις βάρος των πεινασμένων συμπολιτών τους».

Από φωτογραφικό αρχείο Βασίλη Σταρακά. Όρθιοι από αριστερά:3^ος Γεροβασίλης (Παρδάλος), 5^ος Γράψας, 7^ος Παπασάικας, 9^ος Μπογασιάν, 11^ος Παγώνης, 13^ος Κονδύλης, 15^ος Κρίκος, 17^ος Μαγκλινης. Καθήμενοι από αριστερά:1^ος Παπαϊωάννου (προπονητής), 2^ος Παπαδόπουλος (Γάλλος), 4^ος Αντωνάτος, 6^ος Γιαννούλης. Με τα λευκά παντελονάκια είναι οι ποδοσφαιριστές του ολυμπιακού Πατρών.

Και συνεχίζει ο Κυρ Σπύρος με τη ζωντανή του αφήγηση: «Τους πρώτους μήνες του 1945, δηλαδή μετά την απελευθέρωση από τον Χιτλερικό φασισμό, η διοίκηση του Παναιτωλικού με πρόεδρο τον Μιλτιάδη Τζάνη και προπονητή τον Χρ. Παπαϊωάννου (Στραμπούλα) κάλεσαν όλους τους ποδοσφαιριστές στο γήπεδο για ένα νέο ξεκίνημα. Κάποιοι από τους παλιότερους παίκτες σταμάτησαν οικειοθελώς και δεν εμφανίστηκαν στο ραντεβού. Στο ποδοσφαιρικό όμως δυναμικό του Παναιτωλικού προστέθηκαν νέα πρόσωπα όπως ο Κώστας Γεροβασίλης (παρδάλος), Σπύρος και Θύμιος Καμποσιώρας, Θανάσης Γράψας, Κων. Μαγκλίνης, Κων. Νάτσης, Γιώργος Παπασάϊκας, Δημ. Σοχωρίτης, Γιώργος Τριανταφυλλόπουλος (Τσιτσιμπόμ). Μαζί με αυτούς και κάποιοι που έκαναν μεγάλη καριέρα με την κίτρινη φανέλα όπως ο Μίλτος Κονδύλης , ο Ανδρέας Κρίκος, ο Στάθης Μπάκας, ο Αλέκος Τζιμόπουλος, ο Γιώργος Μπισδούνης, ο Νίκος Κοτρότσος, ο Μιχ. Αλεξόπουλος και ένας 17χρονος από πρόσφυγες γονείς με σπάνιο ποδοσφαιρικό ταλέντο που εξελίχθηκε και έγινε ο πρώτος των πρότων στην μέχρι τώρα πορεία του συλλόγου μας, ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ή ΓΑΛΛΟΣ».

«Και ενώ κάποιος θα περίμενε η πρώτη μας συνάντηση να έχει πανηγυρικό χαρακτήρα δυστυχώς εξελίχθηκε τελείως αντίθετα. Η αιτία ήταν η απουσία δύο συμπαικτών μας που έλειπαν χωρίς τη θέλησή τους. Ένα κόκκινο γαρύφαλλο που άφησε ο επιστάτης στον πάγκο

Από φωτογραφικό αρχείο Βασίλη Σταρακά

των αποδυτηρίων στη θέση που ο ένας – απόντας – συμπαίκτης μας άφηνε τα πολιτικά του ρούχα για να φορέσει τα ποδοσφαιρικά, μας γύρισε κάποιους μήνες πίσω, τότε που μάθαμε για τον ηρωικό θάνατο του που μας βύθισε σε θλίψη. Ήταν 12 Ιουλίου του 1944 όταν ο 25χρονος αμυντικός μας ΚΩΣΤΗΣ ΚΑΜΖΕΛΑΣ «έπεσε» στην ιστορική μάχη της Αμφιλοχίας που από τις τάξεις του ΕΛΑΣ πολεμούσε τα στρατεύματα κατοχής τα οποία υποστήριζαν και ντόπιοι συνεργάτες τους. Ο Κώστας ήταν ένας πολύ καλός ποδοσφαιριστής, αλλά προπάντων ένας αγνός πατριώτης».

Συγκινημένος πολύ ο ευαίσθητος κυρ Σπύρος έκανε μια διακοπή και συνέχισε για τον δεύτερο «απόντα»:

«Ο δεύτερος λοιπόν απόντας ήταν ο Αγρινιώτης Ανθυπολοχαγός του ΕΛΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΑΛΕΞΑΣ – πολύ γνωστή η ιστορία του στην τοπική μας κοινωνία. Ο 24χρονος Πάνος δεν εμφανίστηκε στην πρώτη του Παναιτωλικού γιατί την εποχή αυτή – 1945 – ήταν κρατούμενος στις φυλακές Μεσολογγίου, από τους Αγγλόδουλους και Μοναρχοφασίστες.Ο Πάνος ένας αγνός αγωνιστής, ιδεολόγος, που έδωσε αίμα και ψυχή για μια πατρίδα ελεύθερη, εκτελέστηκε στις 31-1-49 στο πεδίο βολής στη θέση Αγριλιά Μεσολογγίου με την κατηγορία της… εσχάτης προδοσίας εις βάρος της χώρας του. Τον Πάνο εκτέλεσαν εκείνοι που την είχαν «κοπανήσει» από την Ελλάδα όλο το διάστημα της κατοχής, που μετά την επιστροφή τους στην Ελλάδα σμίξανε με τους συνεργάτες του εχθρού, τους Γερμανοντυμένους δωσίλογους».

Μελανή περίοδος της Ελληνικής δικαιοσύνης. (Την επόμενη ημέρα 1-2-49 στο ίδιο μέρος και για την ίδια αιτία εκτέλεσαν το συνομήλικό του Γιώργο – Γάκια – Μπετχαβά -Μήτσου αδελφό του συμπαίκτη μου και θρύλου του Παναιτωλικού Βασίλη Μήτσου – Τσιλιλή – Στο επόμενο το βιογραφικό του Βασίλη).

Επιστρέφουμε όμως στις δραστηριότητες του σωματείου μας κατά την κατοχική περίοδο. Όπως προ είπα το ποδόσφαιρο δεν υπήρχε το διάστημα αυτό γιατί, εκτός του ότι επιτάχθηκε το γήπεδο, απαγορεύονταν αυστηρά οι συγκεντρώσεις πολιτών. Οι νυχτερινές σχολές όμως λειτουργούσαν.

Μπορεί ο σύλλογος να μην είχε έσοδα από εισιτήρια αγώνων η τριμελής όμως επιτροπή που είχε εκλεγεί από την τελευταία προπολεμική γενική συνέλευση του Παναιτωλικού δεν σταμάτησε ποτέ να αναζητά πόρους για τη λειτουργία τους. Εκτός από δωρεές μεμονωμένων ατόμων, μεγάλοι αρωγοί παρέμειναν η δημοτική αρχή και οι καπνοβιομήχανοι του Αγρινίου. Ο Σύλλογος Κυριών επίσης δεν σταμάτησε ποτέ τις εκδηλώσεις και τους εράνους υπέρ των νυχτερινών σχολών.

Εδώ αξίζει να αναφέρουμε ορισμένους δασκάλους που με την εθελοντική τους προσφορά κράτησαν ανοικτές τις νυχτερινές σχολές στη διάρκεια της κατοχής. Ζαφαράνας Παναγιώτης, Στριμμένος Ευάγγελος, Χατιάδης Γεώργιος, Τσούνη Ελπίδα, Μάλαινος Π., Παπαχρήστος Πάνος, Οικονομίδης Γεώργιος (ο τελευταίος ήταν παππούς του παλαίμαχου Θεόφιλου – Λαλάκη – Ντόκα).

Ένα τμήμα του συλλόγου που δεν σταμάτησε ποτέ την αγωνιστική δράση στο διάστημα της κατοχικής λαίλαπας ήταν το βόλεϊ αντρών και γυναικών. Μετέφεραν την έδρα τους στα Παπαστράτεια Εκπαιδευτήρια και συνέχισαν τους αγώνες με ομάδες κοντινών πόλεων. Όσο για την ποδοσφαιρική περίοδο 1945-46 δεν έχει να παρουσιάσει κάτι ενδιαφέρον αφού δεν υπήρξε ούτε καν τοπικό πρωτάθλημα, παρά μόνο ελάχιστοι φιλικοί αγώνες.

Για τη συνέχεια των δραστηριοτήτων του συλλόγου μας από το 1946 και έπειτα, που ουσιαστικά ξεκινά η μεταπολεμική ιστορία του Παναιτωλικού, θα μας μιλήσει στο επόμενο μια γνωστή Αγρινιώτικη προσωπικότητα της πόλης μας, ο κος Νίκος Κοτρώτσος, βασικό στέλεχος της εποχής αυτής, συνομήλικος – γεννηθείς 1928 – και συμπαίκτης του «Γάλλου».

Τέλος 3^ου μέρους

Διαβάστε το 1^ο μέρος ΕΔΩ.
Διαβάστε το 2^ο μέρος ΕΔΩ.
Διαβάστε το 4^ο μέρος ΕΔΩ.