Γράφει ο Βασίλης Σταρακάς, παλαίμαχος ποδοσφαιριστής του Παναιτωλικού.
Όλοι γνωρίζουν ότι η πατρίδα του ποδοσφαίρου ή αλλιώς του «Βασιλιά των σπορ» είναι η Αγγλία. Τουλάχιστον τρεις δεκαετίες προτού ανατείλει το έτος 1900 το ποδόσφαιρο είχε κατακτήσει για τα καλά την Αγγλική κοινωνία. Τότε οι πρωτοπόροι του αθλήματος Άγγλοι ίδρυσαν και τα πρώτα επίσημα ποδοσφαιρικά σωματεία, οι εκπρόσωποι των οποίων σε διάφορες συνεδριάσεις έθεσαν και τους πρώτους κανονισμούς διεξαγωγής αυτού του ομαδικού αθλήματος που έμελλε να εξαπλωθεί σε κάθε γωνιά της Γης και να καταστεί το δημοφιλέστερο στον κόσμο.
Την εποχή αυτή η Βρετανική Αυτοκρατορία κυριαρχούσε όχι μόνο στα Ευρωπαϊκά λιμάνια, αλλά και σε εκείνα των υπερπόντιων αποικιών και προτεκτοράτων της. Για να διασκεδάζουν οι Άγγλοι ναύτες σε κάθε λιμάνι που επισκέπτονταν έδιναν μεταξύ τους ποδοσφαιρικούς αγώνες που φυσικά παρακολουθούσαν και οι ντόπιοι άρρενες κάτοικοι οι οποίοι σιγά σιγά εξοικειωνόταν με το καινούριο και διαφορετικό – για αυτούς – ομαδικό άθλημα. Οι Άγγλοι ναύτες λοιπόν ήταν αυτοί που διέδωσαν σε όλο τον κόσμο τα μυστικά του συναρπαστικού αθλήματος του ποδοσφαίρου. Στην Ελλάδα εμφανίστηκε με τον πιο πάνω τρόπο λίγο πριν το 1900 πρώτα στον Πειραιά, στην Πάτρα, στον Βόλο και σε κάποια άλλα λιμάνια. Μετά όμως από τη μικρασιατική καταστροφή – 1922 – το ποδόσφαιρο διδάχθηκε, διαδόθηκε και αναπτύχθηκε και σε άλλες πόλεις, εκεί όπου εγκαταστάθηκαν πρόσφυγες από την Κωνσταντινούπολη, τη Σμύρνη, το Αϊβαλή, οι οποίοι ήταν πολύ πιο μπροστά στο άθλημα αυτό από τους ντόπιους κατοίκους.
Η νεολαία του Αγρινίου, σύμφωνα με την άποψη που επικρατεί, γνώρισε το ποδόσφαιρο, για το οποίο έδειξε ιδιαίτερο ενθουσιασμό, από τον Χρήστο Κασσάρα και τον Βασίλη Καραθανάση, μετέπειτα και Πρόεδρο του Παναιτωλικού, οι οποίοι σπούδασαν στην εμπορική σχολή Πατρών όπου μυήθηκαν στα μυστικά του ποδοσφαίρου και αρχές του 1920 έπειτα από τις σπουδές τους επέστρεψαν στο Αγρίνιο. Την ίδια εποχή, δύο αδέλφια και αυτοί Αγρινιώτες, ο Ακύλας Παπαϊωάννου και ο αδερφός του Χρήστος ή Στραμπούλας επέστρεψαν και αυτοί μετά από κάποια χρόνια παραμονής τους στον Πειραιά όπου μυήθηκαν για τα καλά στα μυστικά του ποδοσφαίρου.
Από τα τέσσερα αυτά πρόσωπα οι νέοι του Αγρινίου γνώρισαν το συναρπαστικό αυτό άθλημα της «στρογγυλής θεάς» και έγιναν πιστοί «οπαδοί» της. Σε μικρό χρονικό διάστημα όλες οι γειτονιές του Αγρινίου συγκρότησαν τη δική τους ποδοσφαιρική ομάδα. Τότε, κάποια φωτισμένα μυαλά του τόπου μας, βλέποντας πόσο γρήγορα έγινε δημοφιλές το λαϊκό αυτό σπορ – τουλάχιστον έτσι ξεκίνησε – και για να στρέψουν την προσοχή της νεολαίας στον αθλητισμό, αφού γνώριζαν την αξία του αρχαίου ρητού «Νους υγιής εν σώματι υγιή» καλύτερα από τον καθένα, πήραν την απόφαση και ίδρυσαν – τις 9 Μαρτίου του 1926 – τον Γυμναστικό Φιλεκπαιδευτικό Σύλλογο με το όνομα ΠΑΝΑΙΤΩΛΙΚΟΣ, από τα παλαιότερα σήμερα Ελληνικά σωματεία. Συγχρόνως ιδρύουν και τμήμα Βόλεϊ ανδρών – γυναικών.
Την ομάδα των ιδρυτών προβλημάτιζε επίσης και ο κοινωνικός αναλφαβητισμός της εποχής που βρίσκονταν σε δυσθεώρητα ύψη. Βλέποντας ότι δεν υπήρχε καμία κοινωνική μέριμνα στο δικαίωμα του εργαζόμενου νέου στη μόρφωση, αμέσως με την ίδρυση του Συλλόγου ιδρύουν και εξατάξιο νυχτερινό σχολείο ισάξιο του δημοσίου για εργαζόμενα αγόρια και κορίτσια. Πρωτοπόρος ιδέα αξεπέραστη ακόμη. Στα 57 συνεχή χρόνια που λειτούργησε εγγράφηκαν 5035 μαθητές. Στα πρώτα χρόνια φοίτησαν άνδρες και γυναίκες εργαζόμενοι πρόσφυγες «ίνα γράφωσι και ομιλούν ορθώς την Ελληνικήν γλώσσαν», όπως αναφέρουν έγγραφα του σχολείου. Να γιατί ο Παναιτωλικός είναι κάτι παραπάνω από ένας Γυμναστικός Σύλλογος, να γιατί είναι ιδέα.
Τα ευυπόληπτα άτομα που ίδρυσαν τον Παναιτωλικό ήταν εκπαιδευτικοί, επιστήμονες, έμποροι, κτηματίες. Πρώτος πρόεδρος ο Γυμνασιάρχης Ευθύμιος Χαβέλλας. Τον διαδέχτηκε ο καθηγητής Εμμανουήλ Θεοδωρόπουλος. Μέλη των πρώτων διοικητικών συμβουλίων αποτέλεσαν ορισμένοι από τους ιδρυτές – δωρητές. Μερικοί από αυτούς: Σ. Μαρκόπουλος, Ε. Σκαλτσάς, Χρ. Και Ν. Τσιτσιμελής, Κ. Σβώλης, Μ. Πετρόπουλος, Α. Χατζόπουλος, Ι. Ροντήρης, Γ. Στύλιος, Α. Παναγόπουλος, Π. Τσιχριτζής, Ν. Σαραντόπουλος, Δ. Βρέττας, και ο κτηματίας – δωρητής Ιωάννης Ντόκας, πατέρας του παλαίμαχου τερματοφύλακα του Παναιτωλικού Θεόφιλου – Λαλάκη Ντόκα.
Από την ίδρυσή του μέχρι και σήμερα ο Παναιτωλικός αγωνίζεται στο ίδιο ιδιόκτητο γήπεδό του το οποίο απέκτησε έπειτα από δωρεά κάποιου κτηματία με το επώνυμο ΒΕΛΗΣ. Η δωρεά ήταν ένα λιοστάσι που η έκτασή του ήταν αρκετή για τις διαστάσεις ενός σύγχρονου γηπέδου με γραφεία, αποδυτήρια, εξέδρες κ.λπ. Μια βολική ποδοσφαιρική έδρα μέσα στην καρδιά της πόλης με εύκολη πρόσβαση για τους φιλάθλους των «καναρινιών», ένα χαϊδευτικό ψευδώνυμο που πήρε η ομάδα από τους οπαδούς της λόγω του κίτρινου χρώματος της φανέλας το οποίο βέβαια δεν δόθηκε τυχαία. Λέγεται ότι επιλέχθηκε το κίτρινο χρώμα από μια φράση των καπνοπαραγωγών που σήμαινε την εκλεκτή ποιότητα της παραδοσιακής μας καλλιέργειας του καπνού: «Φύλλο κίτρινο, κατακίτρινο σαν λίρα».
Η εντεκάδα, όρθιοι από αριστερά: Σωτήρης Καρποδίνης (προπονητής), Ντόκας, Γιαννόπουλος, Μπάθας, Σταμούλης, Ζαρκαβέλης. Καθήμενοι: Καλαμίδας, Σκαμπαρδώνης, Σταρακάς, Κουτσογιάννης, Ντέμος, Παπαμέτης
Για τη διαμόρφωση όμως του χώρου και τη στέγασή του το σωματείο χρειάστηκε αρκετά χρήματα. Αρωγοί στην προσπάθεια αυτή ο Δήμος Αγρινίου, οι καπνέμποροι αδερφοί Παπαστράτου, αδερφοί Παναγόπουλοι, αδερφοί Παπαπέτρου, η κοινότητα Ελαιοφύτου και κάποιοι εύποροι Αγρινιώτες. Εδώ αξίζει να αναφέρω έναν μεγαλοδωρητή που χωρίς να είναι πολύ εύπορος χρηματοδότησε την περίφραξη του γηπέδου και την κατασκευή γραφείων. Ήταν ο Ανδρέας Ζωγράφος ή καλημέρας, ένας σεμνός Αγρινιώτης με μεγάλη αγάπη για τη νεολαία, ο οποίος διατηρούσε υλικά οικοδομών και ασβεστοπωλείο στην αρχή της οδού Μπαϊμπά. Μετά από τόσα χρόνια που πέρασαν ίσως το όνομα δεν λέει κάτι, γι αυτό πάμε στον αγαπημένο του εγγονό που φέρει και το όνομά του και δεν είναι άλλος από τον Ανδρέα Ναούμη, έναν από τους καλύτερους Έλληνες αθλητικογράφους σε επίπεδο γνώσεων και όχι μόνο. Σπουδασμένος και μόνιμος κάτοικος Γερμανίας ο Ανδρέας, στα μαθητικά του χρόνια υπήρξε στέλεχος της ομάδας νέων του Παναιτωλικού. Ο Ανδρέας έχει καλύψει για λογαριασμό της ΕΡΤ αλλά και Γερμανικών καναλιών Παγκόσμια κύπελλα ποδοσφαίρου, Euro, Αγώνες Champions League τηλεοπτικά και ραδιοφωνικά.
Γυρίζοντας όμως στους ευεργέτες πρέπει να τονισθεί ιδιαίτερα η μεγάλη βοήθεια που είχε ο Παναιτωλικός από το ξεκίνημά του ακόμα από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Κυριών Αγρινίου, ο οποίος διοργάνωνε χοροεσπερίδες και εράνους υπέρ των Νυχτερινών Σχολών. Μια πόλη «κολλημένη» πάνω σε αυτό το σωματείο. Ένα σωματείο που έμελε να κουβαλάει την ιστορία της πόλης του.
Υ.γ. Από το επόμενο, η αγωνιστική δράση και πορεία του Παναιτωλικού από το ξεκίνημά του, σε συνέχειες.
Τέλος 1ου μέρους.
Διαβάστε το 2ο μέρος ΕΔΩ.
Διαβάστε το 3ο μέρος ΕΔΩ.
Διαβάστε το 4ο μέρος ΕΔΩ.
Διαβάστε το 5ο μέρος ΕΔΩ.
Διαβάστε το 6ο μέρος ΕΔΩ.
Λευτέρης Κοσμας 
Συγχαρητήρια στον Βασίλη Σταρακα